Tsirani tsar (abrikozenboom), een Amsterdams koor met een Armeens geluid.
Tsirani tsar staat onder leiding van de Nederlandse koordirigent Ivo Boswijk en de Armeense muzikante Ruzanna Hakobyan. Tsirani tsar zingt liederen uit alle windstreken van Armenië.
Tsirani tsar betekent abrikozenboom. De abrikoos is de nationale vrucht en boom van Armenië. Niet voor niets is de officiële naam: Prunus Armeniaca. De abrikozenboom staat ook symbool voor de grote Armeense diaspora, haar wortels reiken naar veel plekken op de wereld.
De Armeense muziek raakt velen door de melancholie en weemoed maar ook door de levendigheid van de liederen en de instrumentale muziek. Armenië is het land van de Duduk, één van de oudste rietinstrumenten van de wereld, de Qanon, de Dhol, Kamancha en Shvi (respectievelijk citer, trommel, strijkinstrument en fluit).
Armenië kent een lange vocale traditie, mede door de priester/componist/musicoloog Komitas die aan het begin van de 20e eeuw door Armenië trok om allerlei volksliederen te noteren.
Het koor, onder leiding van Ivo Boswijk (muzikale leiding) en Ruzanna Hakobyan (Artistiek adviseur, inspirator, muzikante), bestaat uit 26 geschoolde amateurzangers en (semi-) professionals. Koorzang wordt afgewisseld met solo's, duetten en kwartetten, waardoor elk lied een eigen dynamiek en klank krijgt. De meeste melodieën en teksten zijn ontleend aan volksoverleveringen, zoals ook een aantal arrangementen, maar veel arrangementen worden nieuw voor Tsirani tsar gemaakt door Ivo Boswijk. Hij houdt zich daarbij aan het typische idioom van de streek met voor westerse oren nogal eens verrassende harmonieën.
Ruzanna is als artistiek adviseur onmisbaar met haar kennis van de Armeense cultuur, de taal, de uitspraak en de vertalingen.
Zij verzorgt ook de vertalingen naar het Nederlands, zodat de koorzangers weten wat zij uitdrukken.
Het koor wordt instrumentaal begeleid door:
• Ivo Boswijk, Gitaar
• Ruzanna Hakobyan, qanon: geboren in Yerevan, de hoofdstad van Armenië, speelt al vanaf haar vierde jaar piano en qanon, een Armeens klassiek snaarinstrument. Zij is afgestudeerd aan het Komitas State Conservatory of Yerevan, waar zij zich naast de Qanon specialiseerde in harmonieleer, solfège en orkestdirectie. Zij heeft als soloartieste zowel in Armenië als daarbuiten opgetreden met diverse ensembles en artiesten.
• Jan-Jaap Spaargaren, saxofoon: “Folkloremuziek is al heel lang zijn passie.
Hij houdt vooral van Macedonische, Roemeense, Bulgaarse en Armeense muziek. Maar heeft ook tal van andere muziekstijlen beoefend. Zo heeft hij in een saxofoon-kwartet en in een harmonieorkest gezeten en speelde hij combi van jazz, folklore en eigen nummers bij La Noque (voorheen De Nok).
In het Black Swan Quintet kan hij zijn hart kwijt in de gevoelige en melancholische melodieën uit dit gebied. Ook hier is ruimte voor improvisatie.
Hij speelt sopraan- en altsaxofoon, klarinet, caval, shevi, salamuri en blokfluit.”
• Rob Damen: percussie
• Abel Schutte: contrabas
Tsirani tsar repeteert 2 keer per maand in De Armeense Kerk in het hart van de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt. Het koor wil circa zes concerten per jaar in Nederland en België geven in diverse steden, waaronder een vast decemberconcert in Amsterdam. Er staat in oktober 2023 een tournee naar Armenië gepland.
